Nowy rodzaj postępowania sądowego z udziałem konsumentów

Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z o.o.
Przekształcenie spółki komandytowej w spółkę z o.o.
30 czerwca 2023
Zezwolenie na sprzedaż
„Przejęcie” zezwolenia na sprzedaż detaliczną alkoholu w ramach procesów restrukturyzacyjnych
14 lipca 2023
Pokaż wszystkie

Nowy rodzaj postępowania sądowego z udziałem konsumentów

Nowy rodzaj postępowania sądowego z udziałem konsumentów

Najnowsza, obowiązująca od 1 lipca 2023 r.,  nowelizacja procedury cywilnej wprowadziła nowy rodzaj postępowania odrębnego – postępowanie z udziałem konsumentów (art. 45814 – 45816 k.p.c.). Zasadniczym celem przepisów jest poprawienie sytuacji procesowej konsumenta w sporze z przedsiębiorcą.  Dla rozpoznania sprawy w omawianym postępowaniu odrębnym obojętne jest to, czy konsument jest powodem, czy pozwanym.  Zgodnie z art. 221 k.c. za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.  Istotne jest również to, że nowe przepisy znajdą zastosowanie w przypadku gdy przedsiębiorca, będący powodem lub pozwanym, zaprzestał prowadzenia działalności gospodarczej.

Omawiana regulacja wprowadza odstępstwa od reguł zwykłego postępowania.

Po pierwsze konsument może wytoczyć powództwo przed sądem właściwym dla miejsca swojego zamieszkania. Rozwiązanie takie niewątpliwie ułatwia konsumentowi dochodzenie swoich praw poprzez możliwość skierowania pozwu do sądu w pobliżu własnego miejsca zamieszkania a nie według miejsca prowadzenia działalności czy siedziby przedsiębiorcy. Opcja taka nie dotyczy jednakże sytuacji gdy przepisy k.p.c. zastrzegają wyłączną właściwość sądu (np. w sprawach dotyczących nieruchomości).

Po drugie wprowadzona zostaje tzw. prekluzja dowodowa dla przedsiębiorcy. Powyższe oznacza, że przedsiębiorca będący powodem jest obowiązany powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie, a będąc pozwanym – w odpowiedzi na pozew. Przedsiębiorca, który nie jest reprezentowany przez fachowego pełnomocnika zostanie pouczony przez sąd o tej konieczności. Skutki niedopełnienia obowiązku będą dotkliwe, albowiem sąd pominie spóźnione twierdzenia i dowody, chyba że przedsiębiorca uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo że potrzeba ich powołania wynikła później.  Prekluzja dowodowa w takim kształcie nie jest niczym nowym i obowiązuje w sporach gdzie zarówno po stronie powodowej jak i pozwanej występują przedsiębiorcy. 

Po trzecie przedsiębiorca może zostać obciążony, niezależnie od wyniku sprawy, kosztami procesu i to nawet w podwójnej wysokości w przypadku nielojalnego postępowania w sporze z konsumentem.  Sankcją jest objęte zaniechanie próby dobrowolnego rozwiązania sporu przed wytoczeniem powództwa, uchylenie się od udziału w takiej próbie czy też uczestniczenie w niej w złej wierze jeżeli w przez takie zachowanie przedsiębiorca przyczynił się do zbędnego wytoczenia powództwa lub wadliwego określenia wartości przedmiotu sporu. Zatem nawet w przypadku wygrania sprawy przez przedsiębiorcę, sąd może odstąpić od zasady odpowiedzialności za wynik procesu i obciążyć przedsiębiorcę, w całości lub części, kosztami postępowania.  Rozwiązanie takie ma skłaniać przedsiębiorców do podejmowania prób polubownego rozwiązywania sporów z konsumentami.