2019-04-03

Nieodłącznym elementem postępu w dzisiejszym świecie jest elektronizacja praktycznie wszystkich sfer życia. Coraz więcej elektroniki jest w samochodach czy zabawkach, a książka w formie cyfrowej nikogo już nie dziwi – podobnie jak muzyka z Internetu czy trzymanie danych w tzw. chmurze. Państwo nie jest tu wyjątkiem i wprowadza (choć robi to nieco wolniej) rozwiązania będące świadectwem nowej epoki. W tym przypadku chodzi o stopniową rezygnację z papieru, na którą pozwala między innymi elektroniczne doręczenie w sprawach podatkowych.

Nowoczesne rozwiązania nie są jednak pozbawione wad, czy odporne na usterki. Co się dzieje, jeśli nie działają?

Opisywana sprawa dotyczy wniosku o interpretację przepisów ustawy o CIT. Spółka która występowała o interpretację chciała mieć pewność, że może zastosować obniżone 50-procentowe odsetki od zaległości podatkowej. Spółka komunikowała się z fiskusem drogą elektroniczną, ale już samą interpretację fiskus wysłał tradycyjną pocztą – choć przepisy nakazują wysłanie drogą elektroniczną. Powstał spór. Organ podatkowy bronił się tym, że wskutek awarii systemu e-PUAP nie można było interpretacji wysłać tą drogą. Argumentacja ta przekonała Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi.

Spółka odwołała się do Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie. NSA stwierdziło, że
w sytuacji gdy doręczenie elektroniczne jest obowiązkowe, to nie pozostawia się urzędnikom wyboru doręczenia papierowego z jednym tylko wyjątkiem. Mogą tak doręczyć pismo, gdyby wystąpiły problemy techniczne. Po raz pierwszy NSA musiał dokonać wykładni tego pojęcia.

Czym jest problem techniczny?

NSA stało na stanowisku, że problem techniczny może nastąpić bez ogólnej awarii systemu.
Skoro jednak każdy system rejestruje błędy, to po podjęciu bezskutecznej próby wysyłki drogą elektroniczną powinien istnieć ślad.  W takiej sytuacji wydruk raportu błędu z systemu powinien być zachowany i użyty do uprawdopodobnienia istnienia tego błędu. Problemem technicznym jest również ogólna, masowa awaria całego systemu – ale to do fiskusa należy udowodnienie tego, że takowa wystąpiła.

W opisywanej sprawie wiadomo, że nie miała miejsca awaria całego systemu. Pozostało więc udowodnienie przez fiskusa istnienia innych problemów technicznych. Sprawa wymaga dalszych wyjaśnień, bo okazało się, że korespondencja z informatykami nie wystarczy do rozstrzygnięcia tego zagadnienia. Z tego względu NSA uchylił zarówno wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego jak i samą interpretację. Wyrok jest prawomocny.